Za ile
  • osoba ludzka raz jeszcze
    23.03.2004
    23.03.2004
    W kwestii, czy zwrot osoba ludzka jest poprawny, wyjaśniam, że o ile brzmi on dziwnie w języku potocznym (np. w zdaniu: w windzie mieszczą się 3 osoby ludzkie), o tyle jest przyjęty i zrozumiały w filozofii i teologii, gdzie mówi się o osobach ludzkich np. w odróżnieniu do Osób Boskich. Analogiczna uwaga dotyczy więzi międzyludzkich i więzi międzyosobowych. Ponadto trzeba widzieć, że wyrażenie jednostka ludzka ma w filozofii i teologii inny sens niż osoba ludzka.
    Paweł Borkowski
  • o tyle…, iż…
    13.10.2005
    13.10.2005
    Witam. Chciałby prosić wyjaśnienie następujących wątpliwości: czy obok niewątpliwie poprawnej konstrukcji spójnikowej o tyle…, o ile… można uznać za poprawną także następującą konstrukcję": … o tyle…, iż…? Na przykład: „Przemówienie pana X było o tyle niezręczne i irytujące, iż potrafił on w jednym zdaniu wyrazić dwa sprzeczne ze sobą poglądy”. Chodzi tu o konstrukcję, w której wyrażenie o tyle oznacza 'z tego względu, z tej przyczyny', ale zachowuje swój pierwotny odcień znaczeniowy.
  • Pan/Pani w zwrotach adresatywnych

    9.12.2023
    9.12.2023

    Czy wyrazy pan/pani, które poprzedają imię, należy pisać wielką czy małą literą? Zostałem nauczony, że "Pan/Pani" piszemy "z dużej" w zwrotach: "Szanowna Pani / Szanowny Panie", jednak w połączeniu z imieniem należy raczej zastosować pisownię małą literą, np. "Dzień dobry pani Anno". Argumentacja była następująca: mała litera nie jest deprecjonująca, ale neutralna, a wielkich liter nie należy nadużywać. Czy istnieję jakiekolwiek wytyczne w tej materii?

  • Pierwotne polskie słowo oznaczające kolor/barwę

    31.01.2022

    Pierwotne polskie słowo oznaczające kolor/barwę - czy to odcień?


    Dzień dobry,

    Niedawno zastanawialiśmy się z lubą, jak mogli Polacy/Słowianie określać kolory i barwy/farby, zanim też zaczerpnęli te nazwy z języków odpowiednio romańskich i germańskich. Czy istnieje jakieś pierwotnie nasze określenie na kolor? Czy to może odcień?

  • piętro
    14.02.2008
    14.02.2008
    Szanowni Eksperci,
    od dłuższego czasu zastanawiam się, ile pięter ma dwupiętrowy budynek. Czy ma on parter i pierwsze piętro (czyli dwa poziomy, ale drugiego piętra brak), czy może parter, pierwsze piętro oraz drugie piętro (czyli trzy poziomy, ale za to jest drugie piętro)?
    A dalej, czy budynek jednopiętrowy to to samo co budynek parterowy? A jeśli tak, to czy każdy budynek nie jest piętrowy (no bo przecież parterowy to jednopiętrowy)?
    Z poważaniem,
    Michał Nazarewicz
  • pisownia liczebników porządkowych
    25.03.2009
    25.03.2009
    Czy w jednym tekście (np. recenzji, artykule) należy liczebniki porządkowe pisać albo za pomocą liczb, albo słownie, czy też można je mieszać? Moja znajoma jest zdania, że nie powinno się pisać raz w latach 80., a raz w latach czterdziestych, tylko trzeba wybrać któryś sposób. Ja zaś stosuję różny zapis, a nawet wolę daty zakończone na -dziestych zapisać słownie, a na -dziesiątych liczbowo (o ile, rzecz jasna, nie występują w jednym zdaniu).
  • pisownia nazw łacińskich i cyfr
    28.10.2004
    28.10.2004
    Szanowni Państwo,
    nurtują mnie dwie sprawy:
    1. Skoro nazwy administracyjne, także historyczne, np. marchia brandenburska, powinno się pisać małą literą, czy w przypadku nazwy łacińskiej, np. Terra Transoderana, zasada ta również obowiązuje?
    2. Czy podając w tekście wielocyfrowe liczby można poszczególne tysiące oddzielać kropkami, np. 23.456.789, czy jest to niepoprawne?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Agnieszka Tomaszewska
  • PLL LOT
    14.11.2011
    14.11.2011
    Jak pisać nazwę PLL LOT / „Lot” / Lot? Strony linii, Wikipedia, strony entuzjastów używają pisowni LOT. Słowniki PWN czasem dopuszczają LOT / „Lot” (słownik ortograficzny), czasem piszą Lot lub „Lot” (zasady pisowni). Nawet w Poradni są dwie różne odpowiedzi, mimo że pochodzące od tego samego autora: art. 775 – Lot, art. 8515 – LOT, z uzasadnieniem, że to skrótowiec, co – o ile wiem – nie jest prawdą. Moje wyczucie skłania mnie do użycia formy LOT z przyczyn historyczno-tradycyjnych, ale ciekaw jestem Państwa opinii.
  • Podtytuły czasopism
    18.11.2015
    18.11.2015
    Szanowni Państwo,
    prosiłabym o informację, w jaki sposób zapisuje się podtytuły czasopism. Czy wszystkie człony powinny być zapisane wielkimi literami, np. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, czy wielką literą otwiera się tylko nowe zdanie, tj. Konteksty. Polska sztuka ludowa?
    Dziękuję za pomoc.
  • polszczyzna piosenek hip-hopowych
    6.01.2003
    6.01.2003
    Dzień dobry.
    Moje pytanie nie będzie dotyczyć problemu językowego. Chciałbym się dowiedzieć, co językoznawcy sądzą o hip-hopie, a ściślej – o jego języku? Moim zdaniem przerażające jest to, co hip-hop robi z językiem polskim. Co Pan na ten temat myśli?
    Pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego